Twentekanaal verhoogde HCH-waarden
In het Twentekanaal zijn, over een periode van een paar
maanden, verhoogde waarden van de giftige stof HCH gemeten. Op 12 juni hebben
Rijkswaterstaat en de gemeente Hengelo dat naar buiten gebracht
Wat is in het Twentekanaal aangetroffen?
HCH: Hexachloorcyclohexaan. HCH is vroeger ontstaan
tijdens de productie van Lindaan. Lindaan is een chloorhoudend organisch
bestrijdingsmiddel dat vroeger werd geproduceerd door Stork Chemie. Nu is het
verboden. HCH is in hoge concentraties zeer giftig. Door deze
productieprocessen met HCH en opslag daarvan is de bodem op meerdere plekken in
de regio vervuild geraakt.
De verontreiniging is tussen Hengelo en Delden gemeten.
Mag ik nog vis eten uit het Twentekanaal?
Rijkswaterstaat en de gemeenten adviseren uit voorzorg om
geen vis te eten uit het Twentekanaal. Eenmalig vis eten uit het Twentekanaal
levert geen gezondheidsproblemen op. Het RIVM geeft namelijk aan dat je elke
dag 115 gram moet eten voor de rest van je leven, wil dit
gezondheidsconsequenties hebben.
Sportvissers die de vis teruggooien, kunnen dit gewoon blijven doen.
Is het drinkwater nog veilig?
Uit het Twentekanaal wordt geen drinkwater gehaald.
Mag ik zwemmen in het Twentekanaal?
Het Twentekanaal is geen zwemwater en zwemmen wordt
afgeraden. Ook voor de vervuiling werd dit geadviseerd.
Mag ik nog wel roeien of varen op het Twentekanaal?
Dat is geen probleem
Zijn de beken van en naar het Twentekanaal ook
vervuild met HCH?
Het Waterschap Vechtstromen heeft de toevoer van het
Twentekanaal aan lokale beken afgesloten om zo het risico op verspreiding zo
minimaal mogelijk te houden.
Kan ik mijn gewas bewateren of mijn vee laten drinken
uit het Twentekanaal?
Op dit moment is nog niet duidelijk welke gevolgen HCH
heeft voor gewassen en bewateren van dieren. Het RIVM onderzoekt dit.
Hoe komt de vervuiling in het Twentekanaal?
Er zit in de regio op verschillende plekken HCH in de
bodem. Onder meer op het voormalige Stork Chemie terrein aan het Twentekanaal.
(In 1954 is het terrein verkocht aan Akzonobel Zoutchemie BV.) HCH komt
via het grondwater in het Twentekanaal terecht. Normaal gesproken gebeurt dat
in een lage concentratie. Door nog onbekende oorzaak komt nu een hogere
concentratie HCH in het kanaal. Op dit moment is de gemeente Hengelo druk bezig
samen met Rijkswaterstaat, het Waterschap Vechtstromen, het Waterschap Rijn en
IJssel en drinkwaterbedrijf Vitens om onderzoek te doen naar de oorzaak van de
verhoging. Als dat bekend is, kunnen er maatregelen getroffen worden.
Daarmee kunnen we ook nog niets zeggen over eventuele aansprakelijkheid.
Wie is bevoegd gezag over deze verontreiniging?
Tot 2002 was de provincie bevoegd gezag over de
verontreiniging op het voormalige Stork Chemie terrein. Zij hebben eind vorige
eeuw de locatie onderzocht en hebben in 2001 de urgentie bepaald.
Vanaf 2002 is de gemeente Hengelo bevoegd gezag geworden
voor onder andere HCH-verontreinigingen. Metingen in het Twentekanaal worden
gemonitord door Rijkswaterstaat die de waterkwaliteit beheert.
Zijn er HCH-locaties gesaneerd?
Vanaf 2002 heeft de gemeente samen met Rijkswaterstaat en
een gespecialiseerd ingenieursbureau onderzoek gedaan naar de HCH-verontreiniging
op het voormalige Stork Chemie terrein en een bijpassende saneringsmethode op
deze locatie. Eerst is geprobeerd door middel van het oppompen en zuiveren van
het grondwater te voorkomen dat verontreinigd grondwater het Twentekanaal
instroomt. Dat werkte niet goed genoeg.
Daarop is onderzoek gedaan naar een andere methode.
Tijdens dit onderzoek is naar voren gekomen dat HCH op natuurlijke wijze afneemt
door bacteriën in de sliblaag in het Twentekanaal. Op die manier zijn de
waarden aan HCH die in het Twentekanaal terecht komen, laag genoeg om geen
gevaar te vormen. Deze waarden worden daarnaast ook lager door verdunning in
het Twentekanaal naarmate het water verder stroomt.
Deze manier van natuurlijke lozing via de waterbodem
(nawabo) is afgesproken tussen de gemeente Hengelo, Rijkswaterstaat en de
eigenaar van het terrein. De eigenaar van het terrein is namelijk
verantwoordelijk voor de verontreiniging in de bodem, de gemeente Hengelo is
hier de toezichthouder op.